Буряад eһо заншалнууд

Эртэ урдын сагта гэхэ.

Нэгэ айлай эхэнэрэй эртэ бодожо, галаа носоогоод, сай уһаяа бусалгаад, галаа шэлээхэдэнь, ошониинь тас-тас һүрэн, гарыень халаажархиба ха. Энэ эхэнэр үбдэхэдөө, сухалаа хүрөөд, хараажа байжа, хутага гал руугаа шэдэбэ. Галынь носохоо болижо, ондоо газар нүүхэ баатай болобо. Шэнэ газартаа галаа түлихэдэнь, харлаад, носожо үгэбэгүй. Энэ эхэнэрэй айлһаа гал зээлилхээр ошожо ябатарынь, харгын хажууда, ганса модоной доро нэгэ хүгшэн уйлажа байба. Хажуудань ошоод, тэрэ эхэнэрэй: “Та юундэ уйлаабта?” – гэжэ һурахадань, хүгшэнэй зүүн нюдэнһөө нёлбоһон, баруун нюдэнһөөнь шуһан гаража байбал даа. Нюдөө аршажа байгаад, энэ хүгшэн ехэ гомдолтойгоор: “Нэгэ эхэнэр нюдыемни хутагаар хадхаад, үбдэжэ байнаб, — гэжэ хэлэбэ. Энээниие дуулаад, энэ наһатай хүн галай бурхан байна гэжэ эхэнэр ойлгожо, һүгэдэжэ мүргөөд, олон удаа буруугаа мэдэржэ, аргадаба, гуйба гэхэ.

Тиихэдэнь, галай бурхан: “Мүргэхэёо боли, бодо, шинии үдэр бүри эртэ бодожо, гэрэйнгээ бүхы ажал хэжэ байгаа хадашни, үршөөл хайрлабаб. Дахин иигээ һаашни, би уймар тэнэг таанадые Хурмаста тэнгэридэ хэлэжэ, хара зоболон амсуулхаб – гэжэ хэлээ һэн ха. Тэрэ гэһэнһээ хойшо хүн түрэлтэн галай бурханиие тахидаг болоо бэлэй.